Fikir Akımları

Fikir Akımları

Osmanlıcılık

• Milliyetçilik akımının Osmanlı devleti içerisindeki azınlıklara etkilemesi sonucunda ortaya çıkmıştır.
• Bu fikre göre din dil ırk farkı gözetmeksizin Osmanlı sınırları içerisinde yaşayan herkesin Osmanlı vatandaşı sayılması esas alınmıştır.
• Meşrutiyetin ve Kanuni Esasi’nin ilan edilmesinde etkili olmuştur.
• Osmanlı Devleti’nin bütünlüğünün korunmasının amaçlandığı Osmanlıcılık Fikri, milliyetçilik akımının güç kazanmasıyla etkinliğini kaybetmiş, Balkan Savaşları ile önemini tamamen yitirmiştir.
• Jön Türkler tarafından savunulan fikrin önemli temsilcileri Ziya Paşa ve İbrahim Şinasi’dir.

İslamcılık (Ümmetçilik)

• Osmanlı Devleti’nin kurtuluşunu Osmanlı sınırları içerisinde yaşayan bütün Müslümanların halifenin etrafında toplanması ile Mümkün olacağını savunan bir fikirdir.
• Meşrutiyetin ilanından sonra önem kazanan fikir II. Abdülhamit döneminde devletin resmi politikası haline gelmiştir.
• Dünya Savaşı’nda Arapların İngilizler ile işbirliği yapması sonucunda önemini yitirmiştir.
• Abdülhamit, Mehmet Akif Ersoy ve Sait Halim Paşa önemli temsilcileridir.

Türkçülük (Turancılık)

• Devletin ancak dili dini soyu ve ülküsü bir olan toplumla ayakta durabileceğini savunan bir fikirdir.
• Meşrutiyet dönemi itibari ile önem kazanan fikir, İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından iç ve dış politikada uygulanmıştır.
• Türkçülük fikri, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında etkili olmuş ve yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin de temel ideolojilerinden biri haline gelmiştir.
• Bu fikrin en büyük savunucusu Ziya Gökalp’tir.

Batıcılık

• Osmanlı Devleti’nde batılılaşma ilk olarak askeri alanda başlamış, II. Meşrutiyetten sonra bir düşünce akımına dönüşmüştür.
• Batıcılık fikrini savunanlar, Osmanlı Devleti’nin ancak Avrupa tarzı kurumların ülke geneline yayılmasıyla yıkılmaktan kurtulabileceğini savunmuşlardır.
• Bu fikir önemini yitirmemiş yeni Türk devletinin de temel ideolojilerinden biri olmuştur.
• Abdullah Cevdet, Süleyman Nafiz ve Celal Nuri önemli temsilcileridir.

Adem-i merkeziyetçilik

• Merkezi yönetimin bazı yetkilerinin yerel yönetimlere bırakılması düşüncesini savunmuştur.
• En büyük temsilcisi Prens Sebahattin’dir.
• Fikir ekonomide liberalizmi benimsemiştir.